Idući za potrebama svoje duše otputujem u valjevski kraj u kojem ima nekoliko velikih i važnih srpskih manastira kao što su Ćelije, Lelić, Kaona i mnogi drugi. Dolazeći od manastira Tronoše u kojoj sam bio na jutarnjoj liturgiji prvo se sa dobrog asvaltnog puta više Valjeva odvojin na serpentine koje se naglo spuštaju ka kanjonu rijeke Gradac i poslije tri četiri kilometra ugledam prekrasan biser manastirskog kompleksa Ćelije.
Narodno predanje kaže da je kralj Dragutin Nemanjić oko 1300. godine kao ktitor naredio da se izgradi manastir Ćelije. Izgrađen je na skrovitom mestu, daleko od zlonamjernika i rušitelja u kanjonu rijeke Gradac, nedaleko od monaških isposnica, isklesanih u pećinama. Do ove svetinje nekad se stizalo pješice ili na konjima, kroz stjenovite i šumovite predjele, a sad uskim, strmim i pomalo opasnim asfaltnim putem na kraju koga iznenada na proplanku bljesnu zidovi, manastirska crkva i konaci.
I ovaj, kao i ostali srpski manastiri i bogomolje, bio je centar duhovnosti srpskog naroda pod dugim i teškim turskim ropstvom, pa su ga zavojevači često rušili i palili, ali je on ubrzo vaskrsavao na istom mjestu još ljepši, svjetliji i svetiji.
Na ulazu u crkvu posvećenu Svetom arhanđelu Mihailu nalazi se grob sa nadgrobnim spomenikom vojvodi Iliji Birčaninu. Kada su turske dahije na valjevskom mostu 1804. godine organizovale sječu knezova i posjekle kneza Aleksu Nenadovića i Iliju Birčanina, vojvodino tijelo je uzeo njegov momak, a kasnije junak Prvog srpskog ustanka Miloš Kedić i sahranio ga u porti manastira Ćelije.
Hram je ponovo spaljen 1810. godine, a crkvu su obnovili građani Valjeva, porijeklom Jermeni, kada je napravljeno i oštro kube u jermenskom stilu. Punih devet godina u manastiru Ćelije bila je Karađorđeva vojna bolnica, a u oslobođenoj Srbiji u njemu je bila osnovna škola intendantskog tipa.
U prekrasno uređenoj porti monahinje rade svakodnevne poslove. Ima ih i na njivi izvan manastirske ograde, na monaškom groblju pored male kapele od sige prošarane trakama crvenog kamena. Sestrinstvom od 25 monahinja godinama rukovodi mudra igumanija Glikerija Janjić.
Sa druge strane crkve je bio grob arhimandrita i duhovnika, bogoslova i filozofa JustinaPopovića, gorostasne figure intelektualca i mudraca, koji je, u ovom manastiru, izolovan iodbačen od komunističkih vlasti, živio i stvarao od 1947. do 1979. godine.
Rođen je na Blagovijesti u Vranju, završio bogosloviju u Beogradu kod Nikolaja Velimirovića, studirao teologiju u Petrogradu i Oksfordu, doktorirao na Atinskom univerzitetu, službovao je u Prizrenskoj i Karlovačkoj bogosloviji, kao i u Čehoslovačkoj. Pred Drugi svjetski rat osnovao je Srpsko filozofsko društvo u Beogradu. Poslije rata zatvaran je od vlasti, a bilo je planirano i njegovo streljanje. Iza ovog skromnog čoveka ostalo je napisano 12 knjiga žitija svetih, na stotine članaka i manjih spisa i sve to štampano u 33 toma sabranih dela.
Prema njegovom ličnom zapisu pred Drugi svetski rat je imao viziju raspetog Hrista. U manastir Ćelije, kod ovog duhovnika, godinama su dolazili duhom posustali i bolesni da ih snagom svog duha posavetuje i izliječi. Pa i u manastir gdje u kivotu počivaju njegove mošti dolaze nevoljnici tražeći pomoć od Ave Justina.
U knjizi „Prepodobni Justin Novi Ćelijski“, koju je po blagoslovu episkopa valjevskog Milutina izdao manastir Ćelije, zapisano je niz čudesnih isceljenja vernika dok je Ave bio živ, ali i na njegovom grobu. „Krstivoje Antonijević iz Bogatića trebalo je da ima tešku operaciju. Bio je naAvinom grobu i bez hirurškog zahvata ozdravio“, zapisano je u knjizi.
„Jedna žena iz Grčke nije imala dece, bila je na Avinom grobu i odnijela grumen zemlje sa groba. Tu zemlju je stavila u čašu sa vodom koju je pila. Kasnije je rodila dete. Bilo je to 1985. godine.“ „Godine 1996. Nenad, sin Milenka iz Valjeva, koji nije mogao da hoda sam, došao je na Justinov grob da mu se čita molitva. Nakon sedam dana je prohodao i došao na Avino vječno počivalište da zablagodari čudotvorcu“, stoji u knjizi.
Arhimandrit Justin Popović umro je na dan svog rođenja na veliki pravoslavni praznik Blagovijesti. Kažu da se nakon srčanog udara desetak dana prije upokojenja molio da umre bašna Blagovesti. Bog mu je molitvu uslišio.Na svečanoj liturgiji u Hramu Svetog Save 2010. je kanonizovan novi svetitelj Justin Ćelijski..Odmah poslije toga njegovi mošti su izvađene i postavljene u kivot koji je sada unutar manasritske crkve kojeg pohodi veliki broj vijernika sa svih strana klanjajući mu se. Igumanija Glikerija je odlučila da se prihodima od filma u blizini starog izgradi novi hram.
I vaš repoter je odlazreći iz manastira doživio čudo božije. Pošto je put uz šumu kojim se skraćuju sepentine bio klizav zamislio sam kako bi bilo dobro da imam neki štap da se njime pomognem .I svevišnji mi se smilova pa kraj puta ugledah lijep štap, uzrh ga pa se zahvaljujući svevišnjem poštapajući s krenem uz brdo, A čovjek ko čovjek nikada mu dosta poželjeh još jedan štap i istog trena ga ugledah prislonjen uz jedno drvo odmaj kraj uske i vrlo strme staze.
