Obilazeći fruškogorske manastire i prolazeći kroz Irig koji se rasuo po vrhu Fruške gore, skrenem prema Manastiru Grgeteg. Poslije desetak kilometara vožnje kroz krasne predjele ugledam manastir smješten na mirnim obroncima, ušuškan u zagrljaj ove planine, sačuvan je kroz mnogo vijekova kao drago čedo srpskog naroda ovog kraja pa je i danas drago mjesto okupljnja vjerujućeg naroda. Na tabli kraj puta piše da je Manastir Grgeteg od Iriga udaljen svega devet kilometara, od Novog Sada tridesetak, dok je od Beograda udaljen 72 kilometra, a do njega se stiže lokalnim putem R130, od Iriga ka Grgetegu.
Prema legendi, ovu predivnu građevinu u baroknom stilu osnovao je despot Vuk Grgurević, u narodu poznat kao Zmaj Ognjeni Vuk, a izgradio ga je kako bi u njega smjestio svog slijepog oca Grgura Brankovića, kasnije hilandarskog monaha Germana. Vjeruje se da je manastir podignut između 1459. i 1521. godine, negdje nakon pada Despotovine, a neposredno prije nego što su Turci osvojili Srem. Ipak, tačna godina ostaće misterija.Tokom svoje istorije manastir Grgeteg je vrlo često bio pribežište za kaluđere koji su pod naletom Turaka bježali iz Srbije.
Tako je manastir Grgeteg 1739. godine primio bratstvo manastira Slanci. U ovaj manastir su takođe sklanjane i vrijedne relikvije pa su iste godine iz pridvorne kapele beogradske mitropolije u Grgeteg prenijete i njihove prestone ikone. Manastir nije uspjevao da ostane netaknut tokom vijekova.Za vrijeme tursko – austrijskog rata 1683-1699. godine, manastir su zapalili Turci 1688. godine, posle čega biva napušten.
Kada je 1691. godine odlukom austrijskog cara Lepoloda, poklonjen Isaiji Đakoviću, počinje njegova obnova. Manastir se ponovo naseljava i obnavlja crkva i konaci. Crkva koju je sagradio Isaija Đaković bila je od kamena, sa dva kubeta.Pod je bio popločan opekama,a zidovi okrečeni. Zna se da je postojao ikonostas, koji nije sačuvan i ne zna se kako je izgledao.
U nekim spisima se pominju ikone tog prvog ikonostasa kao “proste molerie”, što dovodi do zaključka da su bile jednostavne i male umetničke vrijednosti. Kasnije1744. godine Jakov Orfelin izrađuje nov ikonostas koji je na sebi imao 85 ikona, a danas su od njega ostale samo 2 ikone i to prestone ikone sv. Nikole i sv. Jovana (rađene na drvetu).
Za današji izgled manastira Grgeteg zaslužan je arhimandrit Ilarion Ruvarac, poznati istoričar, koji je započeo restauraciju manastira 1899. godine. Tada je urađen i treći ikonostas od osnivanja crkve, koji je sa umjetničke strane i najvrijedniji, jer ga je živopisao akademski slikar Uroš Predić. Živopisanje je trajalo 2 godine od 1902-1904. godine. Na ovom ikonostasu se nalazi 21 ikona. Ovako živopisan Grgateg je dobio na umjetničkoj vrijednosti pa je mnogo posjećčivan dugo godina poslije ikonopisanja da bi se video sklad i ljepota ikonakoji plijene.
Stare sačuvane drvene prestone ikone koje su do tada bile u nivou carskih dveri, Predić je nasuprot dotadašnjem običaju postavio iznad carskih dveri. Pored toga Predić je oslikao samo dva najvažnija događaja Rođenje i Vaskrsenje Hristovo. Unutrašnjost crkve nije živopisana, ali je kompletna unutrašnjost crkve ukrašena mnogobrojnim floralnim ukrasima. Ikonostas je sagrađen od kombinacije mermera, gipsa i kovanog gvožđa, tako da je drvo veoma malo zastupljeno od njega su samo carske i sporedne dveri.
U središtu ikonostasa nalazi se velika ikona na kojoj je prikazana Tajna večera sa Isusom u sredini čiji lik apsolutno dominira. Prestonih ikona ima ukupno 4 (sv. Nikola, Bogorodica, Isus, Jovan Krstitelj) i one se nalaze u drugoj zoni u prvoj nema ikona – izuzev na carskim dverima). U gornjoj zoni nalazi se velika ikona Svetog Trojstva, a sa strane Hristovo vaskrsenje i Hristovo rođenje. Na vrhu ikonostasa je veliki krst sa raspećem, a oko njega su dvije manje ikone. Manastir Grgeteg nije imao mnogo dragocjenosti, ali je njihova vrijednost bila veoma velika.
Pred II svjetski rat u njemu se nalazio epitrahilj kojeg je radila Jelena Crnojević (1533. godine) od crvene svile. On se danas nalazi u muzeju Pravoslavne crkve u Beogradu. Vez na njemu je goblenski rad rađen više svilom nego metalnom žicom .
Na epitrahilju su izvezeni Deisis i apostoli. Čini se da je vezilja pokušala da upotrebom raznih boja imitira boje zografa na ikoni. Obnova crkve je urađena po projektima zagrebačkog arhitekte Hermana Bolea. Svečano osvećenje manastira je obavljeno 10. juna 1901. godine. Na osvećenju su prisustvovala velika imena tog vremena mitropolit Georgije Branković , Antonije Hadzić, pjesnik Laza Kostić, bački episkop Mitrofan (Šević, 1900-18 ), nastojatelji svih fruškogorskih manastira i mnogi drugi. Arhimandrit Ilarion Ruvarac nakon ovog svečanog osvećenja nije još dugo živio i umire 1905. godine.
Njegov grob (sa skromnim spomenikom) danas se nalazi na brežuljku iznad manastira. Tokom II svjetskog rada ovaj manastir je doživio velika i teška oštećenja. Najveću štetu pretrpio je zvonik koji je srušen do temelja. Zbog toga je novi otvoreni zvonik postavljen pod starim borovima, koji je bio u funkciji sve do 2002. godine, kada je obnovljen stari. Obnova manastira počela je 1953.godine. Manastir se obnavlja postepeno pa su tako 1988. godine izvršeni konzervatorsko-restauratorski radovi. Obnovom manastirskog hrama, započetom 1987, crkva je građevinski sanirana, a dekoracija u njoj rekonstruisana. Tokom 1994. su obnovljeni i manastirski konaci.
Danas, nakon više od 500 godina, Grgeteg i dalje odolijva zubu vremena, stasit, blistav i ponosan. Svojom ljepotom oduzima dah, a svojom bogatom istorijom pomuti um mnogobrojnim turistima i posetiocima.Ipak, njegova namena se za pola milenijuma nije promenila: tu je da pruži utočište i mir svakome kome je ono potrebno.
