Manastir Svete Katarine je sagrađen na mjestu ispod Sinajske gore, u Egiptu, gdje se prema Starom zavetu Gospod obratio proroku Mojsiju oko 1400. godine prije Hrista, kod nesagorive kupine. Prvi srpski psaltir, srpske porodice sa Drine koje su čuvale ovaj manastir, krsna slava, srpsko pismo – ćirilica, srpski monasi i srpski iguman, brojni darovi srpskih kraljeva… samo su dio našeg identiteta kog čuva najstariji manastir na svijetu.
Godine 330. na ovom mjestu carica Jelena, majka cara Konstantina Velikog (srpskog porijekla), podigla je kapelu posvećenu Bogorodici. Uz ovu kapelu odlukom cara Justinijana I (rođen u selu pored Leskovca), (527-565) i cariceTeodore, gradi se crkva, trobrodna bazilika od crvenog granite kojim obiluju sinajske planine.
MOJSIJE VIDIO OGANJ U ŽBUNU KUPINE
Mojsije je tu, na mjestu sadašnjeg manastira, video plameni oganj u žbunu kupine koji gori, a ne sagorjeva i čuo je glas anđela Božijeg: „Mojsije! Mojsije! Izuj obuću svoju s nogu svojih, jer je mjesto gdje stojiš sveta zemlja“. U okviru manastira nalazi se i bunar, gdje je Mojsije prvi put vidio i upoznao svoju ženu. Kupinov žbun je jedinstven u svijetu. Pokušavali su ljudi da presade njegove mladice na neko drugo mjesto, ali se nigdje nisu primile. Dijelovi nesagorive kupine su slati na analize u relevantne laboratorije, gdje je utvrđeno da je kupina vjerovatno starakoliko i Mojsije.
Manastir je okružen najvišim vrhovima granitne planine Sinajske gore (vrh Sveta Katarina 2.642m, Mojsijev vrh 2.285 m). Crkveni objekti su, prije svega u odbramben esvrhe, opasani četvorougaonim kamenim zidinama sa četiri kule. Godine 542. car Justinijan i carica Teodora otpočeli su gradnju nove crkve i monaškog konaka. Unutrašnjost crkve ukrašena je krajem VI vijeka. Ime Sveta Katarina nosi od 9.vijeka, kada su mošti ove velikomučenice, rođene u Aleksandriji 294. godine, prenijete sa vrha Sinajske gore u manastir, gdje i danas počivaju.
DRUGA NAJVEĆA ZBIRKA RUKOPISNIH KNJIGA NA SVIJETU
Manastir posjeduje drugu najveću zbirku rukopisnih knjiga na svijetu, koja broji više od 3.500 knjiga i od koje je veća jedino rukopisna zbirka koja se čuva u Vatikanu. U manastirskoj zbirci se do polovine XIX vijeka nalazio Sinajski kodeks, najstariji prepis Biblije, sačinjen u 4. vijeku, koji je danas izložen u Britanskom muzeju u Londonu.
U manastirsku riznicu grčki sveštenici dozvoljavaju da uđusamo pravoslavci. Za manastir Svete Katarine na Sinaju vezan je i dio srpske istorije. Poznato je da je car Justinijanjoš u VI vijeku doveo desetak porodica sa prostora današnje reijke Drine i naselio ih uz sam manastir s ciljem da čuvaju manastir. Za dio današnjih Beduina koji naseljavaju okolinu manastira se smatra da su potomci starih Srba sa područja današnje Srbije. Zanimljivo je i to da su oni jedina zajednica pored Srba u svijetu koji imaju i slave porodične slave. Sveti Sava na svom drugom putovanju po svetim mjestima, boravio je na Sinaju 1234. godine. Tu je proveočitav Časni post, moleći se za svoj srpski rod i čitav hrišćanski narod.
DIMITRIJEVI ZAPISI
Manastiru su sveti kraljevi Dragutin i Milutin darovali brojnepoklonekoji se čuvaju u manastirskom muzeju i biblioteci. U manastiru se nalazi prvi srpski psaltir. Srpski – Sinajski psaltir ili Dimitrijevi zapisi je starosrpski crkveni rukopisiz XI. vijeka, predstavlja najstariji sačuvani Psaltir na staroslovenskom jeziku. Pronađen je u manastiru Svete Katarine na Sinaju po kome i nosi naziv i gdje se još uvijek čuva, još se naziva i Dimitrijevim zapisom po autoru, za sada najstarijem srpskom književniku Dimitriju Sinaitu. Pisan je na glagoljici i do sada je pronađeno 209 listova pergamenta. Najveći dio Psaltira (177 listova) je otkriven 1850.godine od strane ruskog arhimandrita Porfirija Uspenskog, a ostala 32 lista otkrivena su 1968. godine. Interesantni su i sinajski (srpski) papirusi pronađeni u manastiru Svete Katarine, pisani srpskim pismom – ćirilicom. Smatra se da su kao pokloni srpskih velikaša, mnogi najstariji srpski rukopisi su dospjeli u manastir Svete Katarine, gde se i danas nalaze.
PrisnevezeizmeđuSrbije i manastirasupostojale i u vrijemecaraDušana. Krajem XVI vijekamonahJoanikijesrpski je postaoigumanmanastira, i to u vrijemekada je u manastirubilovišesrpskihmonaha. U manastirupjevaju „poglasovima“ kojisutipičnizasrpskonarodnopjevanje, a osamvrstaglasova (melodijskeformuleizuzetnodrevne) se koristi i u srpskomcrkvenompojanju.
GLAVA I LIJEVA RUKA SVETITELJKE
U 11.vijeku dijelovi moštiju Svete Katarine raznijeti su po hrišćanskom svijetu, a u samom manastiru čuvaju se i glava i lijeva ruka svetiteljke. Pravoslavci imaju tu privilegiju da se poklone i celivaju ruku Svete Katarine, a nakon toga monah svakome daruje prsten na kome piše „Agia Katarina”. Manastir je inače u posjedu Grčke pravoslavne crkve.
Sveta Katarina rođena je 294. godine kao Doroteja u Aleksandriji u mnogobožačkoj porodici, gdje je stekla široko obrazovanje. Ova svetiteljka je početkom četvrtog vijeka, u vrijeme hrišćanskih progona, hrabro svjedočila vjeru hrišćansku, a kako je dobro poznavala filozofiju, istoriju i paganske običaje zadala je velike muke svojim progoniteljima zbog čega su je svirepo mučili. U jednoj priči kaže se da je Sveta Katarina je primila prsten od samog Gospoda Isusa Hrista, u znak obručenja njemu.
Taj prsten do danas stoji na njenoj ruci. Postradala je za vjeru u vjreme cara Maksimina, a po predanju su njeno tijelo anđeli prenijeli na vrh Sinaja.
U 9. vijeku jedan od sinajskih monaha usnio je mjesto na kome se nalazi sveto tijelo mučenostradalne Katarine na kome su ga kasnije pronašli i sagradili kapelu posvećenu svetiteljki, a svete mošti prenijeli u manastir gdje se i danas čuvaju. Od tada manastir postaje poznat pod imenom Svete Katarine. Srpska pravoslavna crkva sećanje na Svetu Katarinu obilježava 7. decembra.
