Uoči velikog srpskog praznika Petrovdana koji se slavi 29. juna (po julijanskom kalendaru) ili 12. jula (po gregorijanskom kalendaru), u brojnim mjestima na čitavom prostoru Gradiške su paljenje mašala. Ovo je tradicionalni srpski običaj koji datira od davnina, a njeguje se i održava bez obzira na vremena i izazove koji dolaze.
Već nekoliko godina mještani sela Lužani organizuju paljenje mašala i večeru za sve mještane. Tako je bilo i sinoć, gdje su najmlađi nosali zapaljene mašale, dok su se stariji organizovali oko večere.
“Selo Lužani je jedno od rijetkih sela u kojem je prisutno dosta mladih ljudi. Trudimo se da njegujemo našu tradiciju i običaje, pa smo tako organizovali i paljenje mašala. Djeca su se obradovala posebno ali ni mi stariji nsimo ostali ravnodušni”, ističe predsjednik mjesne zajednice Lužani, Nenad Bajić.
Mašale su palili i u Vrbaškoj, gdje se okupio veliki broj mještana, a ove godine je po riječima mještana prvi put priređena organizovana ova aktivnost, dok su se u prethodnom periodu mještani spontano okupljali i oblježavali ovaj običaj.
Veselo je bilo i u Brezik Lamincima, gdje je porodica Šandara nastavila običaj paljenja mašala koji njeguju decenijama.
“Mi dok smo bili djeca palili smo mašale. Sjećam se da smo jednom za malo kabl od telefona zapalili ali nosimo lijepe uspomene na taj događaj. Tako smo se i sada okupili da obilježimo paljenje mašala s našom djecom i to je običaj koji decenijama njegujemo uoči naše krsne slave”, isteče Davor Šandara.
Paljenje lili ili mšala je običaj koji se njeguje uoči Petrovdana. Taj običaj se vezuje za stradanje apostola, koji su obješeni na krstu spaljivani smolom. Danas se lile pale tako što se na duži štap zaveže bunt kore drveta, lijeske ili višnje, a ima i onih koji zavežu gumu pa je nju pale. Plamen simbolizuje sagorijevanje grijehova.