SARAJEVO – Pasoši BiH proizvode se posebnom tehnologijom zbog čega ih je nemoguće falsifikovati, kaže profesor banjalučkog Fakulteta za bezbjednost Duško Vejnović komentarišućinajnovije vijesti o hiljadama ukradenih pasoša u svijetu.
Informacija da bezbjednosne službe EU znatno povećale nivo opreznosti dolazi u trenutku da kada se u BiH podigla velika prašina oko nabavke pasoša. Tender za iduću proizvodnju pasoša pao je čak četiri puta i upravo zato građani jedno vrijeme čak nisu ni mogli da dobiju ovaj dokument, jer nije bilo pasoških knjižica, što je nezabilježen slučaj u Evropi.
Međutim, nakon najnovijih vijesti o falsifikovanju pasoša u svijetu postavlja se pitanje i koliko su dokumenti građana BiH bezbijedni.
Njemački mediji prošle sedmice su objavili da vlasti te zemlje sumnjaju da ekstremisti Islamske države poseduju oko 11.100 praznih sirijskih pasoša. U ove pasoše mogu se unijeti podaci bilo koje osobe na svijetu te je upravo zbog toga povećan stepen opreznosti bezbjednosnih službi EU koje su posebno upozorile policiju njemačke i susjednih zemalja. To je nekim političkim radikalnim grupama u EU pružilo priliku da i dalje insistiraju na provjeravanju svih zemalja koje imaju bezvizni režim sa EU.
S obzirom na sva dešavanja posljednjih mjeseci u vezi sa pasošima u BiH provjeravali smo koliko su bezbijedni pasoši koji se izdaju ovdje.
Stručnjak sa Univerziteta u Banjaluci i predsjednik EDC Dusko Vejnović istakao je da se u BiH personalizacija pasoša, koristeći sliku pojedinca u boji, vrši tokom same proizvodnje zbog čega je nemoguće dobiti prazne pasoše.
„Zato naši dokumenti ne mogu biti falsifikovani ili zloupotrijebljeni što je činjenica koja našim građanima daje osjećaj sigurnosti, a našoj zemlji daje snažan ugled među institucijama EU“, tvrdi Vejnović.
Međutim, on upozorava da smanjenje kvaliteta dokumenta otvara mogućnost izrade praznih pasoša koji se mogu falsifikovati i predstavlja svojevrstan poziv krijumčarima i teroristima da lako mogu doći do praznih bosanskih pasoša.
„Kada se dođe do tih dokumenata, automatski je olakšano i kretanje prema drugim državama, posebno prema EU. Pasoše treba izrađivati po najnovijim modernim tehnologijama kakve se i danas koriste u BiH i preventivno djelovati zaštitno da se oni ne mogu zloupotrijebiti“, istakao je Vejnović koji je predsjednik nevladine organizacije za bezbjednosna, sociološka i kriminološka istraživanja „Evropskog defentologija centar“ .
Pasoše u BiH trenutno izrađuje njemačka firma „Milbauer“ u njihovom lokalnom tehnološkom centru sa kojom je, nakon nekoliko neuspješnih tendera, produžen ugovor do marta 2018. godine, ali je i nakon toga je bilo problema sa isporukom pasoša od ove kompanije.
Nakon kraćeg vremena problem nestašice pasoša je riješen od strane nadležnog organa za izdavanje pasoša IDDEEA, koji se trenutno suočava sa određenim izazovima, ali izbor novog ponuđača nije, s obzirom na to da je u međuvremenu pao i četvrti po redu tender za nabavku pasoških knjižica koji je raspisan početkom juna.
Tada je Kancelarija za razmatranje žalbi prihvatila je žalbe francuske kompanije “Gemalto” i firme “Osterreichische Staatsdruckerei Gmbh” iz Austrije te poništila tendersku dokumentaciju.
Novi, peti po redu tender, IDDEEA je raspisala 10. avgusta, a rok za dostavljanje ponuda je 6. oktobar.
